NAMAZ VAKİTLERİ VE TEMKİN HAKKINDA SUÂL VE CEVAPLAR

Şâfii mezhebinde 13 ise “ihtilâfdan en sâlim yol böyle yerlerde yatsıyı kazâ olarak kılmak- tır 14 ” veya “Yatsının vaktinin girmediği beldelerde vaktin tahakkuk ettiği en yakın beldede şa- fağın kaybolması kadar 15 [veya] kaybolmanın geceye nisbeti kadar 16 vakit geçtikten sonraki vakit takdîr edilir ve o vakitte edâ olarak kılınır” denilmiştir. Takvimimizde verdiğimiz takdiri vakitleri Şâfii mezhebine göre hesaplamaktayız. Bazı takvimler 45 derece enleminden sonra yatsı namazını akşam vaktine 1 saat 20 dakika ekleyerek; imsakı da güneşin doğuşundan 1 saat 30 dakika çıkararak yazıyorlar. Senenin tamamında bu vakitlerin verilmesi doğru mu? Maalesef bazı takvimler “45 derece enleminden sonra vakitler geç giriyor, kolaylık olsun!” diyerek böyle ilmi bir esası olmayan vakitler verebiliyor. Hâlbuki vakitler 47,5 enlemine kadar senenin tamamında oluşmakta, 47,5 enleminden sonra senenin bazı günlerinde imsakın ilk vakti oluşmamaktadır. 49,5 enleminden sonra ise senenin bazı günlerinde yatsı vakti hiç oluşmamakta ve imsakında ilk vakti oluşmamaktadır. Çünkü her şehrin namaz vakitleri, ek- vatordan uzaklığına, yani enlem derecesine ve güneşin meyline bağlı olarak (güneşin meyli -23.45 derece ile +23.45 derece arasında) ay ve günlere göre değişir. Bu sebeple, imsak vakti ile güneşin doğuşu arasındaki müddet ile akşam vakti ile yatsı arasındaki müddet sabit olmayıp, farklı farklı olacaktır. Mesela yatsı ve imsak vaktini sabit alan bir takvimin 45 derece enleminin üstünde olan Romanya’nın Tulcea şehrine ait 4 Temmuz’da verdiği vakitlere bakalım: 13 Yatsı için Şâfiî mezhebini taklîd edecek kimse bazı şeylere dikkat etmelidir. Abdülganî Nablûsî (rh.) Hulâsatü’ t-Tahkîk fî Beyâni Hükmi’t-Taklîd ve’t-Telfîk kitâbında (s. 23) şöylece izah etmiştir: Hanefî mezhebine mensub olan bir kimse zarûret halinde bir meselede mezheb imâmından başka diğer üç mezheb imâmını (r.anhüm) taklîd etmesi câizdir. Ancak şu şartla ki bu zarûretle taklîd ettiği husûsun bütün hükümlerinde o mezheb imâmına uygun hareket etmiş olmalıdır. Meselâ (necâset vukuunda) Kulleteyn’den abdestin câiz olması meselesinde İmâm Şâfiî hazretlerini taklîd eden kimse, abdestin Şâfiîye göre şartlarından olan niyet ve tertîbe ve o abdestle kılacağı namazda namazın rükunlarından olan Fâtiha ve ta’dîl-i erkâna da riâyet etmesi lazımdır. Yoksa bu kimsenin yaptığı ibâdet icmâ ile bâtıldır. Hâsılı, Yatsı için diğer bir mezhebi taklîd eden kimse, abdest ve namazın şartlarında ve bunları bozan şeylerde taklîd ettiği mezhebin şartlarına aynen uymalıdır. Yani ibadetini hem kendi hem de taklid ettiği mezhebe göre kâmil yapmalıdır. 14 Tuhfetü’l-Muhtâc bi-Şerhi’l-Minhâc, Hâşiyetü’l-Cemel. 15 En-Necmül-Vehhâc Şerh-i Minhâc, Fetâvâ’r-Remlî, İbn-i Kâsım el-Gazzî. 16 Hâşiyetü’l-Bâcûrî, Muğni’l-Muhtâc ilâ-ma’rifeti ma’ânî elfâzı’l-Minhâc. Romanya Tulcea (45 10 Kuzey 28 50 Doğu ) İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı 03:47 05:17 13:15 17:22 21:01 22:21 İmsak Güneş Arasını 1 Saat 30 Dakika sabitlemiş Akşam Yatsı Arasını 1 Saat 20 dakikaya sabitlemiş SUAL 25 30