NAMAZ VAKİTLERİ VE TEMKİN HAKKINDA SUÂL VE CEVAPLAR

yapılmaktadır. Neticede elle yapılan hesap da bilgisayarla yapılan hesap da aynı değerleri vermektedir. Ancak dinimizin direği olan namaz ve oruç gibi ibadetlerimizde küçük bir şüphe ile de olsa hareket etmek asla uygun değildir. İşte Fazilet Takvimi işin bu manevi mesuliyetini düşüne- rek, değiştirilmeden önceki vakitleri yayınlamaya devam etmekte, siz muhterem okuyucula- rımıza da bu vakitleri kullanmanızı tavsiye etmektedir. Temkin nedir? Bir ihtiyat mıdır, yoksa bir zaruret midir? Bir yerin namaz vakitlerinin doğru olarak hesaplanabilmesi sadece “geometrik değerler” değil, fıkhî ölçülere uygun olan “görülen değer” neticeleri esas alınır. Mesela, güneşin do- ğuş-batışı için “geometrik doğuş-batış” değil, çıplak gözle gözlenebilen “görülen doğuş-ba- tış” asıldır. Sadece geometrik değerlerin hesaplanması ile elde edilen değerler -bunların sapmasına sebep olan pek çok unsurdan dolayı- gerçek değerleri karşılayamamaktadır. Bu sebeple İslâm âlimleri bazı zarurî tedbirler almışlardır. Bu tedbirlere düzeltmelere “Temkin” adı verilmektedir. Temkin, daha ihtiyatlı olmak için yapılmış bir düzeltme değil, fıkhî olarak yapılması zarûrî bir düzeltmedir. Bu düzeltmeler neticesinde ortaya çıkan değerler fıkhî öl- çülere uygun hale gelmiş olur. Binaenaleyh temkinsiz vakitlerin kullanılması mahzurludur. Temkin nasıl hesaplanır? Osmanlı muvakkitleri bunu nasıl kullanmışlardır? Temkin vaktinin hesaplanmasında arazi genişliğinin yanında dört hususa daha dikkat edilir: 1- Güneşin yarıçapı (Nısf-ı kutr-i şems), 2- Güneş ışınlarının kırılması (inkısar-ı şuâ), 3- Bulunulan yerin yüksekliği (inhitât-ı ufuk) 4- Bulunulan yerin güneşe göre paralaksı (açısı) (ihtilaf-ı manzar) Bu dört fiziki unsurdan ilk üçü toplanıp dördüncüsünden çıkarılmasıyla elde edilen değe- re, temkin denilir. Bir şehirdeki yüksekliklerin farklılığı sebebiyle, namazların vakitlerinde de farklılıklar olur. Bundan dolayı, namaz vakitleri için astronomların kullandığı deniz seviyesindeki hesaplar kullanılamaz. İnsanların meskûn olarak yaşadıkları yükseklik tespit edilip bu yüksekliğin he- saba dâhil edildiği vakitler kullanılır. “Temkin Müddeti”, imsâk ve güneşin doğuşu vakitlerinden çıkarılır, diğer vakitlere ise ilâve edilir. Bir şehrin temkin müddeti, enlem derecesi ve güne göre değişiklik göstermektedir. Bir şehrin temkin müddeti her gün ve her saat aynı değil ise de her şehir için ortalama bir temkin müddeti vardır. SUAL 3 SUAL 4 9